Identity and Access Management (IAM) richt zich op het beheren van gebruikersidentiteiten en bijbehorende toegangsrechten, met als doel dat alleen geautoriseerde personen toegang krijgen tot systemen, applicaties en gegevens. Voor maakbedrijven geldt dit niet alleen voor IT-omgevingen, maar in toenemende mate ook voor de operationele technologie (OT), waaronder PLC’s en SCADA-systemen die de kern vormen van productieprocessen.
In de maakindustrie zijn deze OT-systemen onmisbaar voor het aansturen van machines en het soepel laten verlopen van productieprocessen. Ongeautoriseerde toegang tot deze systemen kan leiden tot productiestilstand, kwaliteitsproblemen of zelfs fysieke schade. Met IAM wordt geborgd dat alleen bevoegde medewerkers of externe partijen toegang hebben tot deze kritieke infrastructuur en daarin wijzigingen kunnen doorvoeren. IAM omvat het registreren, verifiëren, autoriseren en intrekken van gebruikersaccounts, maar ook het implementeren van passende authenticatie- en autorisatiemechanismen voor zowel IT- als OT-omgevingen. Denk hierbij aan het beperken van toegang tot de HMI van een SCADA-systeem of tot de configuratie van een PLC op de productievloer.
Waarom IAM essentieel is voor maakbedrijven
Toegangsbeheer en periodieke autorisatiecontroles helpen niet alleen bij het beschermen van gevoelige bedrijfsdata zoals intellectueel eigendom of klantinformatie, maar voorkomen ook manipulatie of misbruik van productieprocessen. Zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat na afronding van een project iemand nog steeds toegang heeft tot de besturingssoftware van machines — een onnodig en vermijdbaar beveiligingsrisico.
Een goed ingericht IAM-proces ondersteunt bovendien de naleving van wet- en regelgeving, zoals de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) en de aankomende Europese NIS2-richtlijn, die ook impact heeft op de industriële sector. Door de toegang te beperken tot wat strict noodzakelijk is, wordt zowel de compliance als veiligheid versterkt.
Stappenplan voor effectief IAM
- Bepaal de bedrijfsdoelen: In welke context ondersteunt IAM de strategische en operationele doelen? Denk aan productiecontinuïteit, veiligheid en regelgeving.
- Definieer de gewenste status: Kies een passend framework zoals ISO 27002 en bepaal welke IAM-processen en technologieën nodig zijn op het gewenste volwassenheidsniveau.
- Voer een gap-analyse uit: Breng in kaart wie toegang heeft tot welke systemen — zowel in IT als OT. Zijn er nog oude accounts actief op SCADA-servers of in PLC-programmeertools?
- Ontwikkel en implementeer een roadmap: Stel beleid en richtlijnen op voor toegangsbeheer in alle domeinen, inclusief de OT-omgeving.
- Houd medewerkers betrokken: Communiceer helder over het waarom van IAM. Betrek operators, engineers én IT bij de implementatie.
- Verbeter continu: Monitor en optimaliseer IAM-processen. Ondersteun leveranciers en partners bij hun rol in jouw ketenbeveiliging.
- Controleer en audit: Voer periodiek autorisatiebeoordelingen uit en trek toegangen in die niet meer nodig zijn — bijvoorbeeld bij functiewijzigingen of medewerkers die uit dienst gaan.
Zodra toegangsprocedures zijn ingericht, is het cruciaal om deze actueel te houden. Een ‘once set, never checked’ beleid vormt een groot risico — zeker in omgevingen met een hoge afhankelijkheid van geautomatiseerde productie.
Toegang tot zekerheid
Identity & Access Management (IAM) is veel meer dan een IT-kwestie – het is een strategisch instrument voor cybersecurity in de maakindustrie. Of het nu gaat om PLC’s, SCADA- of ERP-systemen: niet iedereen hoeft overal toegang tot te hebben. Net zoals niet elke monteur een sleutel heeft tot het hele fabrieksterrein, geldt ook digitaal het principe van ‘alleen toegang waar nodig’. IAM biedt grip, overzicht en bescherming — essentieel voor een veilige en toekomstbestendige industriële omgeving.
Foto credits: iStock gorodenkoff